Pärt in perspectief. Ralph van Raat en Tai Murray. Amsterdam, Muziekgebouw aan 't IJ, 7 januari.
Het is oogsttijd voor Ralph van Raat. Van het Muziekgebouw aan 't IJ kreeg de pianist een wildcard om de vijfdelige serie Zielsverwanten samen te stellen. Het eerste concert was uitverkocht. Wie geen kaart had kunnen krijgen, stond met een nummer in de hand geduldig te wachten bij de kassa. Een ongewoon gezicht voor een concert met hedendaagse muziek, maar Van Raat heeft zijn huiswerk gedaan. Al jaren warmt hij iedereen die het horen wil op om te gaan luisteren naar Rzewski, naar Andriessen, en nu naar Arvo Pärt.
Pärt lijkt een makkie. Met etherische klanken en een minimum aan noten die zich als een mantra herhalen, heeft hij meer fans dan menig singer-songwriter. Maar Van Raat kiest een onverwachte route. Hij laat invloeden horen van Sjostakovitsj en Bach en zet hem neer als een rigoureuze versoberaar, als een uitbener, als een Malevitsj van de muziek.
Met wilde jazzakkoorden in het slotdeel van de Tweede sonatine laat hij de woede horen die de jonge Pärt moet hebben gevoeld toen zijn geboorteland Estland werd bezet en onderdrukt door de Sovjet-Unie, en de jazz in de ban werd gedaan. Hij laat de bassen bijten in de toccata uit de Partita die ontstond in 1959. Van Raat geeft ze een groove die ook zou passen in een uptempo nummer van McCoy Tyner, maar die aan de andere kant van het spectrum verwant is aan de motoriek van de Bachsonate die hij met de violiste Tai Murray speelt.
Murray, bekend van een weergaloze cd met sonates van Ysaÿe, geeft het concert een tikje glamour. In een zwart glinsterende jurk die haar donkere huid fraai laat uitkomen, maakt ze haar Nederlandse debuut. Haar streek is zorgvuldig gedoseerd, haar vibrato miniem. Waar Van Raat in Bach minder thuis lijkt dan in Pärt of Sjostakovitsj, is Murray uitstekend op dreef.
Het slot van de avond is voor de Pärt die iedereen kent. Na een lange crisis gaf hij vrij baan aan zijn liefde voor tonale muziek. Ralph van Raat tovert met timing en klank in Für Alina. Samen met Murray gaat hij in Fratres en Spiegel im Spiegel terug tot de opperste eenvoud - sublimatie van alles wat eraan vooraf ging.
Pärt lijkt een makkie. Met etherische klanken en een minimum aan noten die zich als een mantra herhalen, heeft hij meer fans dan menig singer-songwriter. Maar Van Raat kiest een onverwachte route. Hij laat invloeden horen van Sjostakovitsj en Bach en zet hem neer als een rigoureuze versoberaar, als een uitbener, als een Malevitsj van de muziek.
Met wilde jazzakkoorden in het slotdeel van de Tweede sonatine laat hij de woede horen die de jonge Pärt moet hebben gevoeld toen zijn geboorteland Estland werd bezet en onderdrukt door de Sovjet-Unie, en de jazz in de ban werd gedaan. Hij laat de bassen bijten in de toccata uit de Partita die ontstond in 1959. Van Raat geeft ze een groove die ook zou passen in een uptempo nummer van McCoy Tyner, maar die aan de andere kant van het spectrum verwant is aan de motoriek van de Bachsonate die hij met de violiste Tai Murray speelt.
Murray, bekend van een weergaloze cd met sonates van Ysaÿe, geeft het concert een tikje glamour. In een zwart glinsterende jurk die haar donkere huid fraai laat uitkomen, maakt ze haar Nederlandse debuut. Haar streek is zorgvuldig gedoseerd, haar vibrato miniem. Waar Van Raat in Bach minder thuis lijkt dan in Pärt of Sjostakovitsj, is Murray uitstekend op dreef.
Het slot van de avond is voor de Pärt die iedereen kent. Na een lange crisis gaf hij vrij baan aan zijn liefde voor tonale muziek. Ralph van Raat tovert met timing en klank in Für Alina. Samen met Murray gaat hij in Fratres en Spiegel im Spiegel terug tot de opperste eenvoud - sublimatie van alles wat eraan vooraf ging.
Biëlla Luttmer
de Volkskrant, 9 januari 2015
Geen opmerkingen:
Een reactie posten