maandag 13 april 2015

De geest van Charlie Parker komt verbluffend dichtbij

Louis Andriessen stak lachend zijn duim op
Avant-gardecomponist Franco Donatoni viel als een blok voor de saxofoon, net als Jacob ter Veldhuis, Peter van Onna en Louis Andriessen. Met hun composities, vaak liefdesverklaringen aan het instrument, opende SAX14, het internationale saxofoonfestival dat tot 23 november in Amsterdam wordt gehouden. 
Mooi hoe in Hot van Donatoni de jazz zijn compositie binnenglipt. Er is de suggestie van een lopende bas, er is een lijn van een gestopte trompet die samen met een trombone verwijst naar bebop. Maar dan komt de vakkundige onttakeling. Even lijkt het alsof anarchistische free jazz de leiding over het Asko|Schönberg van de dirigent Etienne Siebens overneemt. Met een drumsolo brandt de finale los: de swing die onder het oppervlak smeulde krijgt de overhand. Een briljant gespeelde tenorsolo van Ties Mellema - dan is het over.

JacobTV, zoals Jacob ter Veldhuis tegenwoordig heet, laat in de ensembleversie van zijn Tipperary Concerto horen hoe fraai de strijkers van het Asko|Schönberg mengen met de blazers van het Aurelia Saxofoonkwartet. Hij tast weemoedige laagtes af voordat hij uitkomt bij klanken die veel weg hebben van de muziek bij de James Bondfilm Goldfinger en ontaardt in striemende slagwerkslagen. Aan het slot is er de troostrijke sfeer waarmee het allemaal begon.

Twee saxofoonkwintetten staan in Peter van Onna's nieuwe versie van zijn Clash of Cultures tegenover elkaar. Het ene speelt traditionele Japanse patronen, het andere tangoritmes. Ze groeien naar elkaar toe in een schitterend geïnstrumenteerd stuk waarin de karakters van alle stemmen aan bod komen.

Louis Andriessen laat in De Stijl, het derde deel van zijn opera De Materie, een pronte rij saxofonisten opdraven. De zangers van Silbersee (voorheen VocaalLAB), de spreekstem van Fanny Alofs, hamerende piano's en tetterend koper maken er, niet altijd even strak, de dienst uit.

Ook Andriessen heeft een saxofoonidool. Voor het Kronoskwartet schreef hij een ode aan Charlie Parker: Facing Death. Het Artvark Saxofoonkwartet maakte er een versie van waarin de musici even hun improvisatiespecialiteit aflegden en bladmuziek op de lessenaars zetten. Al snel begonnen ze aan hun eigen verhaal, met solo's waarin ze de kracht van hun instrumenten opzochten. De geest van Charlie Parker kwam verbluffend dichtbij. Vanuit de zaal stak Andriessen lachend zijn duim op.
Muziek. Sax14, Donatoni, JacobTV, Van Onna, Andriessen. Ties Mellema, Aurelia Saxofoon Kwartet, Artvark Saxophone Quartet, Silbersee, Asko|Schönberg. A'dam, Muziekgebouw aan 't IJ, 20/11.
Biëlla Luttmer
de Volkskrant, 22 november 2014


Geen opmerkingen:

Een reactie posten