Opnieuw heeft de ZaterdagMatinee een opera-in-concertvorm
gebracht die het predikaat ‘historisch’ verdient. De organisatoren hadden zich
een onmogelijke taak op de hals gehaald: de complete uitvoering van Richard
Strauss’ Die Frau ohne Schatten. In onverkorte vorm hoor je hem nooit en dat is
niet voor niets. Alleen al vijf solisten vinden die de hoofdrollen aankunnen is
een heksentoer: stuk voor stuk krijgen ze partijen voorgeschoteld met een
onwaarschijnlijk grote omvang en een lengte waarvoor ze het uithoudingsvermogen
moeten hebben van een langeafstandsschaatser. En vind daar bovenop maar eens
een dirigent die bereid is zich voor een eenmalige uitvoering het complete werk
eigen te maken.
Met Vladimir Jurowski hebben ze een van de grote namen van
dit moment binnengehaald. In Londen is hij net begonnen aan het festival The
rest is noise, ‘the most ambitious modern music festival’ in de geschiedenis
van de Southbank – thuisbasis van het London Symphony Orchestra. Daar klinken
een jaar lang uitsluitend noten die geschreven zijn in de twintigste eeuw. Mooi
dat Jurowski er juist nu tot over zijn oren bedolven is in de muziek van
Richard Strauss.
Maar zelfs in Londen klinkt geen onverkorte versie van
FroSch, zoals Strauss en librettist Hugo von Hofmannsthal hun geesteskind
noemden. De opera, die al het voorgaande moest overtreffen, kreeg de vorm van
een sprookje, compleet met een keizer en een keizerin. De keizerswereld zetten
ze af tegen die van de eenvoudige textielverver Barak en zijn vrouw. De
keizerin, zonder schaduw, daalt met een voedster af naar het rijk van de gewone
mens om daar de schaduw en daarmee de vruchtbaarheid te kopen van Baraks vrouw.
Mocht ze daarin falen dan zal de keizer langzaam verstenen.
Voor het keizerspaar tekenden twee beproefde grootheden: tenor
Torsten Kerl en sopraan Anne Schwanewilms,
die hun schitterende reputatie helemaal waarmaakten. De Deense
bas-bariton Johan Reuter (Barak) gaf de rol van verver niet alleen potentie
maar ook warme betrokkenheid. Samen met de leninge Amerikaanse sopraan
Christine Goerke als zijn vrouw is hij dé ontdekking van de lange middag. De
Amerikaanse mezzo Jane Henschel bemiddelt als Voedster tussen het bovennatuurlijk
keizerlijke en het menselijke. Ze staat vrijwel onafgebroken op het podium en
blijft tot het einde onvermoeibaar in haar daverende lage register én in de
ijlste hoogten.
De zesde hoofdrol is voor het Radio Filharmonisch Orkest.
Onder leiding van Vladimir Jurowski speelde het groots en viriel maar de
zangers schroeiden zich niet aan die donderkracht. Zelfs de heftigste
koperpassages wist Jurowski open te breken om plaats te maken voor hun stemmen.
Dat is de ware kunst van opera dirigeren.
ZaterdagMatinee.
Richard Strauss: Die Frau ohne Schatten. Solisten, Radio Filharmonisch Orkest,
Groot Omroepkoor, Nationaal Kinderkoor o.l.v. Vladimir Jurowski. Amsterdam,
Concertgebouw, 16/2.
Biëlla Luttmer
de Volkskrant, 18 februari 2013
Geen opmerkingen:
Een reactie posten