Zelfs in de serie Meesterpianisten, plek voor het puik van
de internationale klaviervirtuozen, is het een ongewoon gezicht: meisjes die tussen
de composities door naar het podium snellen om een boeket aan ’s meesters
voeten te leggen. Bij het Russische klavierkanon Denis Leonidovitsj Matsujev
(37), debutant in de serie, renden ze bij bosjes naar voren, op naar misschien
wel een glimlach van de man met de bijnaam ‘de Siberische beer’.
In het buitenland is hij beroemder dan in Nederland. Nadat
hij in 1998 winnaar werd van het Tsjaikovskiconcours liet hij concertbezoekers
van Toronto tot Verbier in bewondering achter. In Amsterdam kwam hij met in
zijn koffer twee kolossen uit de pianoliteratuur: Franz Liszts Sonate en
Rachmaninovs Tweede sonate – zeldzaam zware bagage voor één recital.
De manier waarop hij de eerste lage noten in Liszt Sonate
neerzet, met een linkerhand die de rechter net iets bijkleurt, maakt onmiddellijk
nieuwsgierig. En even verderop belooft de balans tussen strakke dondermotieven
en zoete klanken in een kalmer tempo een indrukwekkende avond.
Al tijdens de Sonate verdampt die belofte. Rakketakketak, daar
gaat weer een oktavensalvo, en prrrrrt, daar vliegt weer een supersnelle sprint.
Ze laten je verpletterd achterliet over zoveel kracht, zoveel beheersing,
zoveel uithoudingsvermogen. In de Eerste Mephistowals van Liszt, geïnspireerd op een fragment uit de Faustlegende, stroopt Matsujev zijn mouwen nog eens
extra op. Als een steppewind raast hij over de toetsen: onwaarschijnlijk snel
maar met een geweld waarvoor je de gang op zou willen vluchten, met een veilige
deur tussen jou en het klavierbeest in.
Een pauze is niet voldoende om hem te resetten. Matsujev dendert door met knoertharde melodielijnen in een tere Étude-tableau van Rachmaninov en
nog meer beukend machtsvertoon in een fuga, een rij preludes, de Tweede sonate.
Een andere kant van de composities blijft braak liggen: dat van de menselijkheid,
de warmte, de troost.
Ja toch, even is het er allemaal. In de laatste van zijn
vijf toegiften, een improvisatie op Duke Ellingtons Take the a-train en Caravan, laat Denis Matsujev horen dat hij subtiel swingende jazz kan
combineren met de hoogste pianistiek. Eindelijk.
Liszt, Rachmaninov. Denis Matsujev. Amsterdam, Concertgebouw, 30/9.
de Volkskrant, 1 oktober 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten