Het Koninklijk Concertgebouworkest reist die weekeinde met de dirigent Nikolaus Harnoncourt (82) naar Londen. In Barbican Hall staat een uitvoering van Beethovens Missa solemnis op het programma. Bij die gelegenheid wordt aan Harnoncourt de Gold Medal van de Royal Philharmonic Society (RPS) uitgereikt. Het is de meest prestigieuze onderscheiding die in het Verenigd Koninkrijk aan een musicus voor live uitvoeringen wordt toegekend. Componisten als Brahms, Richard Strauss en Stravinsky en dirigenten als Abbado, Haitink en Rattle gingen Harnoncourt voor.
De Britten kunnen uitzien naar een Missa solemnis die met geen andere uitvoering te vergelijken is. 85 minuten lang slingert Beethoven je heen en weer tussen ingetogen droefheid en extatische juichkreten, tussen massale overgave en persoonlijke devotie, tussen overdonderende koorpassages en een Sanctus dat transformeert tot vioolconcert. Harnoncourt zet die uitersten nog eens extra aan.
De dirigent die aan de wieg stond van de historisch georiënteerde uitvoeringspraktijk gaat voor zijn interpretatie terug naar een door Beethoven zelf gecorrigeerd afschrift van de autograaf. Aan het Concertgebouworkest vroeg hij om vol klinkende, Duitse trompetten om zijn interpretatie kracht bij te zetten. Die pakten samen met de sopranen van het Groot Omroepkoor flink uit, maar in minder dan een seconde kon hij de stemming laten omslaan en van zijn musici het uiterste in kwetsbaarheid vragen. En hij ging nog verder. Beethovens tempoaanduidingen en ritmes legde hij onder een vergrootglas, zodat de toch al extreme compositie er nog een extra radicale, onverwisselbaar Harnoncourtiaanse onderlaag bij kreeg. Dat pakte niet altijd goed uit. Op sommige momenten dreef hij de tegenstellingen zo op de spits dat ze bestudeerd aandeden.
Naar het einde toe verdwenen de intellectuele trekjes naar de achtergrond. Magisch was het Sanctus, met een hartveroverende vioolsolo van Liviu Prunaru, de concertmeester van het orkest, en milde, bijna gesproken woorden van de solozangers.
Harnoncourt heeft voor de Missa solemnis een unieke combinatie van musici tot zijn beschikking. Naast het Concertgebouworkest en de zangers van het Groot Omroepkoor zingt de sopraan Marlis Petersen Beethovens tot in de hemel reikende noten zonder haar stem geweld aan te doen. De tenor Werner Güra, de bas Gerald Finley en de alt Elisabeth Kulman, een nieuwe naam bij het orkest, doen niet voor haar onder.
Het wordt een feest, in het Londense Barbican, en een eerbetoon van Harnoncourt aan zijn jarenlange innige relatie met het Koninklijk Concertgebouworkest.
Beethoven: Missa solemnis. Marlis Petersen, Elisabeth Kulman, Werner Güra, Gerald Finley, Groot Omroepkoor, Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Nikolaus Harnoncourt. Amsterdam, Concertgebouw, 19/4. Herhaling: 25/4. Uitzending via Radio 4 op 29/4.
de Volkskrant, 21 april 2012
De Britten kunnen uitzien naar een Missa solemnis die met geen andere uitvoering te vergelijken is. 85 minuten lang slingert Beethoven je heen en weer tussen ingetogen droefheid en extatische juichkreten, tussen massale overgave en persoonlijke devotie, tussen overdonderende koorpassages en een Sanctus dat transformeert tot vioolconcert. Harnoncourt zet die uitersten nog eens extra aan.
De dirigent die aan de wieg stond van de historisch georiënteerde uitvoeringspraktijk gaat voor zijn interpretatie terug naar een door Beethoven zelf gecorrigeerd afschrift van de autograaf. Aan het Concertgebouworkest vroeg hij om vol klinkende, Duitse trompetten om zijn interpretatie kracht bij te zetten. Die pakten samen met de sopranen van het Groot Omroepkoor flink uit, maar in minder dan een seconde kon hij de stemming laten omslaan en van zijn musici het uiterste in kwetsbaarheid vragen. En hij ging nog verder. Beethovens tempoaanduidingen en ritmes legde hij onder een vergrootglas, zodat de toch al extreme compositie er nog een extra radicale, onverwisselbaar Harnoncourtiaanse onderlaag bij kreeg. Dat pakte niet altijd goed uit. Op sommige momenten dreef hij de tegenstellingen zo op de spits dat ze bestudeerd aandeden.
Naar het einde toe verdwenen de intellectuele trekjes naar de achtergrond. Magisch was het Sanctus, met een hartveroverende vioolsolo van Liviu Prunaru, de concertmeester van het orkest, en milde, bijna gesproken woorden van de solozangers.
Harnoncourt heeft voor de Missa solemnis een unieke combinatie van musici tot zijn beschikking. Naast het Concertgebouworkest en de zangers van het Groot Omroepkoor zingt de sopraan Marlis Petersen Beethovens tot in de hemel reikende noten zonder haar stem geweld aan te doen. De tenor Werner Güra, de bas Gerald Finley en de alt Elisabeth Kulman, een nieuwe naam bij het orkest, doen niet voor haar onder.
Het wordt een feest, in het Londense Barbican, en een eerbetoon van Harnoncourt aan zijn jarenlange innige relatie met het Koninklijk Concertgebouworkest.
Beethoven: Missa solemnis. Marlis Petersen, Elisabeth Kulman, Werner Güra, Gerald Finley, Groot Omroepkoor, Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Nikolaus Harnoncourt. Amsterdam, Concertgebouw, 19/4. Herhaling: 25/4. Uitzending via Radio 4 op 29/4.
de Volkskrant, 21 april 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten