Claron McFadden en Jeroen Willems in Lilith
Adam en Eva – het lijkt alsof er geen speld tussen dit oerkoppel te krijgen is. Maar de zangeres en actrice Claron McFadden gaat in haar eerste eigen theatervoorstelling een stap terug, naar Lilith, de vrouw die ooit uit dezelfde klei werd geschapen als Adam. Ze was zijn gelijke en ze werden een paar maar juist door die gelijkwaardigheid ging het mis. Adam wilde een vrouw die dienstbaar zou zijn, die tijdens de seks onder hem zou liggen en zijn kinderen zou baren. Lilith weigerde. Ze vertrok en leefde verder in een oneindig, dolend bestaan, zoekend naar warmte bij Thomas, Magnus, de duivelse Samael en een hele rij andere minnaars. Adam vond zijn ondergeschikte in de brave, gehoorzame Eva maar in de voorstelling blijft de verleidelijke Lilith zijn gedachten beheersen.
Lilith, door McFadden zelf gespeeld en gezongen, is een
nomade, eeuwig op zoek naar een thuis. Ze stapt de voorstelling binnen met een
sjaal over haar hoofd en een archaïsch strijkinstrument in haar handen. De
enige andere figuur op het podium is een pianist. Hij was al aan het spelen
voordat de voorstelling begon en lijkt een onbeduidende figuur, zeker naast de
kracht die Lilith uitstraalt. Als ze haar sjaal afdoet, stapt ze met haar korte
haar en haar strakke zwarte top zo de 21ste eeuw binnen. Ze schenkt
zichzelf een glas in en zingt aan de piano een jazznummer. Maar als Adam
(Jeroen Willems) op een filmscherm naast haar verschijnt, verandert de sfeer.
Hij vertelt over zijn leven en, vooral, zijn verlangen naar Lilith.
De regisseur Frans Weisz plaatst de drie personages in verschillende
dimensies. Lilith zingt en acteert live op het podium. Adam zingt en acteert
ook, maar blijft doordat hij gefilmd is meer op afstand. De pianist (Dimitar
Bodurov) is een stoïcijns voor zich uit kijkende constante in het toneelbeeld.
Onaangedaan speelt hij muziek die je in de bar van een goed hotel hoort: jazzy
maar niet te opdringerig, een smaakvol klankbehang waar niemand zich aan
stoort. Maar de dimensies verschuiven en gaan in de loop van de voorstelling een
relatie aan. De muziek verandert, wordt grillig en onheilspellend door het
contact met de vrouw, met Lilith. In momenten van eenzaamheid roept ze de
pianist aan, die nu ook de Grote Opperbestuurder zou kunnen zijn, die
uiteindelijk aan alle touwtjes trekt.
Adam raakt op het filmdoek steeds meer bezeten van de vrouw
die in die verre, andere dimensie leeft. Hij verleidt haar met zijn woorden en
trekt haar uiteindelijk zijn eigen wereld binnen. De verkrachtingsscène die dan
volgt is indrukwekkend, ook doordat samen met de lichamen ook de media film en
theater in elkaar opgaan. Maar terwijl technisch alles vlekkeloos verloopt,
blijven Lilith en Adam alleen en eenzaam achter. Die onmogelijkheid om als man
en vrouw gelijkwaardig te zijn en één te worden met de ander is door McFadden
en Weisz groots neergezet.
Holland Festival
Muziektheater
Lilith – Claron McFadden. Carola Luther (libretto), Dimitar Bodurov (muziek). Muziektheater Transparant. Regie: Frans Weisz. Claron McFadden, Jeroen Willems, Dimitar Bodurov. Amsterdam, Theater Bellevue, 2 juni.
de Volkskrant, 4 juni 2012
Geen opmerkingen:
Een reactie posten